Postkomünist Dönemde İç ve Dış Faktörler Bağlamında Bulgaristan’da Dış Politikanın Dönüşümü
Özet Görüntüleme: 274
/ 
PDF İndirme: 136
DOI:
https://doi.org/10.46291/cenraps.v5i1.93Anahtar Kelimeler:
Dış Politika, Uluslararası Sistem, İç Faktörler, Liderler, AzınlıklarÖzet
Soğuk Savaş sonrası dünya siyasetinde meydana gelen radikal değişimler, devletlerin dış politikalarını yapısal değişikliğe sevk etmiştir. Bu değişim ve dönüşüm süreci sadece sistemik boyutta kalmayıp, devlet ve lider profillerine de yansımıştır. Postkomünist süreç içerisinde Bulgaristan dış politikasında yaşanan değişimleri açıklama amacı güden çalışmamız; kuramsal çerçeve olarak Neoklasik Realizmi kullanmaktadır. Sistemik etkinin tetiklemesi ile güç dengelerinin değiştiği bir ortamda Doğu Avrupa ve Balkanlar’daki komünist rejimler çökerken, meydana gelen bu güç boşluğu eski Doğu Bloğu ülkelerini yeni dış politika arayışlarına yöneltti. Bu süreç Balkan ülkelerinde Avrupa-Atlantik yapı ile bir yakınlaşma meydana getirdi. Bu bağlamda temel araştırma sorumuz ; Eski bir Doğu Bloğu ülkesi olan Bulgaristan’ın Soğuk Savaş sonrası izlediği Avrupa-Atlantik yanlısı dış politikalarını nasıl açıklayabiliriz? Dış politikanın dönüşüm sürecini devlet-içi faktörler ve liderler nasıl etkilemiştir?
Postkomünist dönemde Bulgaristan’ın iç ve dış politikasında büyük değişiklikler yaşandı. İç politikada yeni lider profilleri meydana çıkarken, AB ve NATO yanlısı siyasal oluşumlar siyasal alana dahil olmuştur. Bu değişim sürecinde Türk ve Müslüman azınlık ise siyasal sistem içerisinde önemli roller üstlenerek AB ve NATO yanlısı politikaları desteklemiştir. Bu süreçte Bulgaristan Komünist Partisi eskinin temsili politikaları yürütmeye çalışsa da iç ve dış politikada meydana gelen değişimlere direnememiştir. Azınlıkların kurduğu siyasi partiler ve Avrupa ile entegrasyonu savunun yeni siyasi oluşumlar devlet-içi düzeyde değişimin ana dinamiklerinden biri olmuştur. Bu bağlamda Türk ve Müslüman azınlığın dış politikaya etkisi de araştırma kapsamı içerisinde değerlendirilecektir.
Neoklasik realizm uluslararası sistemin içerisindeki güç değişimlerini dikkate almakla beraber devlet-içi faktörleri de analize dahil etmektedir. Bulgaristan’daki değişimi çok boyutlu olarak ele alma imkânı veren Neoklasik realist teori aynı zamanda liderlere de önemli bir alan açmaktadır. Neoklasik realizm, iç ve dış faktörleri beraber ele alması hasebiyle dış politika analizlerini derinleştirmektedir. Dış politikadaki değişimleri açıklama noktasında neoklasik realizmin iç faktörleri de analize dahil ederek daha sistemik ve kapsamlı bir analiz çerçevesi sunduğu görülmektedir.
Referanslar
Arı, Tayyar (2018). Uluslararası İlişkiler Teorileri Çatışma, Hegemonya İşbirliği, (s.157-158.) Aktüel 16 Yayınları.
Ateş, D. (2014). Uluslararası Politika Dünyayı Anlamak ve Anlatmak. (s. 35-37). Dora Yayıncılık.
Avreyski, N. (2019). Vınşna Politika na Republika Bılgariya Çast I, Regionalni İzmereniya, , (s.33-37). Za bukvite - 0 Pismenhı Yayınları.
Balcı, A. (2017). Realizm. Şaban Kardaş vd.,(Ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş Tarih, Teori, Kavram ve Konular. (s. 140-142). Küre Yayınları.
Boyka, B. (2012). Bulgarian Foreign Policy Twenty Yaers of EU Integration and Black Sea Regional Cooperation: 1989-2009. Instute of International Economic Relations, September.
Christidis,Y. vd., (2017), Greek-Bulgarian Relations: Present State and Future Challenges, Eliamep, Research Report, (s. 28-33).
Crampton, R. (2007). Bulgaristan Tarihi, (s. 196). JeoPolitika Yayınları.
Demirtaş, B. (2001). Bulgaristan’la Yeni Dönem. (s. 46). Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
Dunne, T., vd., (2021). Realizm. J.Baylis vd., (Ed.), H. Basri vd., (Tercüme). Küreselleşen Dünya Siyaseti. (s.188-189). Küre Yayınları.
Efegil, E. (2014). Dış Politika Analizi (Ders Notları), İstanbul.
Ekinci, M. (2018). Bulgaristan Siyasetini Anlama Kılavuzu, (s.54-55) SETA.
Ekinci, M. (2018). Bulgaristan Siyasetini Anlama Kılavuzu, (s.196-197). SETA.
Enstrogm, J. (2009). Democratisation and the Prevention of Violent Conflict: Lessons Learned from Bulgaria and Macedonia, Routhledge, (s.81-96).
Gülmez, Barış vd., (2020). Dış Politika Analizi: Teorik Yaklaşımları. Dış Politika Analizi Konu, Kuram, Yöntem. Bezen Balamir Çoşkun ve İnan Rüma. (Der.),. s. 17. l Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Güntay, V. (2017). Türkiye-Bulgaristan İlişkileri. P. Yürür vd.,(Ed.), Soğuk Savaş Sonrası Türkiye’nin Balkan Siyaseti, (s.96-97). Detay Yayıncılık.
Kenar, N. vd., (2012). Balkan Ülkelerinin Dış Politikası. Ş. Çalış,vd., (Ed.). Balkanlar’da Siyaset. (s. 174- 175). Anadolu Üniversitesi Yayını.
Mandacı, N. Bulgaristan: Siyasal Hayat ve Kurumlar. Burak Tangör (Ed.), Bulgaristan İdari,Siyasi ve Sosyo-Ekonomik Yapı. (s.102). TİAV.
Lilyana K. vd., (2007). Rumen Radev Petiyat Prezident. (s.30-48). Trud.
Lobell, E. (2009). Introduction: Neoclassical Realism, the State, and Foreign Policy, Ripsman M. vd., (Ed.). Neoclassical Realism, the State, and Foreign Policy. (s.20-35). Cambridge University Press.
Özen, Ç. (2020). Bulgaristan Dış Politikasının Dönüşümü: Tarihsel Bir Değerlendirme. Burak Tangör (Ed.). Bulgaristan İdari, Siyasi ve Sosyo-Ekonomik Yapı, (s.254-255).TİAV.
Özgür, N. (1998). Balkan Devletlerinin Dış Politika Uygulamalarında Etnik Sorunların Rolü (1989-1997). Faruk Sönmezoğlu (Ed.), Uluslararası Politikada Yeni Alanlar Yeni Bakışlar. (s. 247-249). Der Yayınları.
Özlem, K. (2019). Türkiye-Bulgaristan İlişkileri ve Türk Azınlık. (s.168-175). Dora Yayımcılık.
Poulton, H. (1993). Balkanlar Çatışan Azınlıklar, Çatışan Devletler. Y.Alagon (Tercüman). (s.197). Sarmal Yayınları.
Rose, G. (1998). Neoclassical Realism and Theories of Foreign Policy, World Politics, 51 (1), 144-147.
Türkeş, M. (2002). Geçiş Sürecinde Dış Politika Öncelikleri: Bulgaristan Örneği. İ.Uzgel vd. (Ed.), Türkiye’nin Komşuları, (s. 186-190.) İmge Kitabevi.
Üste, N. (2014). Bulgaristan Cumhuriyeti, N. Mandacı vd., (Ed.),, Çağdaş Balkan Siyaseti, (s. 55). Seçkin Yayıncılık.
Jivkov, T. (1979). Bulgaristan Halk Cumhuriyeti’nin İç ve Dış Politikası. Aydın Arın (Çevirmen). ( s.18-57). Habora Kitabevi Yayınları.
Alkışlanacak Özür. 13 Mayıs 2022 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/alkislanacak-ozur-39046457 adresinden edinilmiştir.
Bulgaristan’ın AB Parlamento Seçim Sonuçları. 13 Mayıs 2022 tarihinde https://results.cik.bg/ adresinden edinilmiştir.
Dragas, O. (2022, 17 Mayıs). Europe’s new leaders are coming from the periphery. https://www.euractiv.com/section/future-eu/opinion/europes-new-leaders-are-coming-from-the-periphery/
İskit, T. (2022, 5 Mayıs). Dış Politika ve Dış Ekonomik İlişkilerin Yönetimi, https://www.mfa.gov.tr/dis-politika-ve-dis-ekonomik-iliskilerin-yonetimi.tr.mfa
Keyman, F. (2022, 5 Mayıs). Realizm (Uluslararası İlişkiler), https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/realizm_uluslararasi_iliskiler
Keyman, F. (2022, 5 Mayıs). Dış Politika, https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/dis_politika
Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Cumhuriyeti Arasında Dostluk, İyi Komşuluk, İş birliği ve Güvenlik Antlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/417). 8 Mayıs 2022 tarihinde https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d19/c066/tbmm19066007ss0379.pdf adresinden edinilmiştir.
Passy, S. (2022, 17 Mayıs). Solomon Passy ve Atlantik Kulübü hakkında. https://www.solomonpassy.com/static.php?content_id=16
President Putin and Bulgarian President Georgi Parvanov officially opened the Year of Russia in Bulgaria. 13 Mayıs 2022 tarihinde http://en.kremlin.ru/events/president/news/43660 adresinden edinilmiştir.
Putin’in Bulgaristan Çıkarması. 13 Mayıs 2022 tarihinde http://www.dw.de/putinin-bulgaristan-çıkarması/a-3072974 adresinden edinilmiştir.
Speech at the Opening Ceremony of the Year of Russia in Bulgaria. 13 Mayıs 2022 tarihinde http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/24779 adresinden edinilmiştir.
Yıllara Göre HÖH’ün Milletvekili Sayıları. 15 Temmuz tarihinde (https://results.cik.bg/,2022) adresinden alınmıştır.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 CenRaPS Journal of Social Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
